Brenthe Vanneste begeleidt kinderen en jongeren in leefgroep Koraal in de jeugdhulpvoorziening Ten Dries in Sint-Denijs. Jongeren op 22 september, samen met de buurt, de nieuwe gebouwen. In Ten Dries krijgen zo'n 31 kinderen in een kwetsbare situatie residentiële zorg. De intensieve begeleiding en geïntegreerde ondersteuning gebeurt voortaan in 'open' omgeving.
Brenthe deelt haar ervaring in het Infopunt: een balans tussen kracht en kwetsbaarheid. Het volledige interview kan je hier lezen.
Een kijkje komen nemen op de officiële opening van Buurthuis Ten Dries?
Kom langs op zondag 22 september 2024 tussen 13 tot 18 uur.
Hoe ben je in de job van jongerenbegeleider gerold? Waarom heb je ervoor gekozen?
Na mijn secundaire studies in de richting verzorging was ik ervan overtuigd dat ik kinderen en jongeren wou begeleiden. Ik deed een 7de jaar opvoeder-begeleider en studeerde daarna graduaat orthopedagogische begeleiding in de Hogeschool. Tijdens de stageperiode wist ik al snel dat ik dit wou doen als job. Niet alleen wil ik zorgen voor kinderen, ik wil hen ook bijbrengen en kinderen in kwetsbare situaties helpen opvoeden. Dit boeit mij enorm.
Met welke verwachtingen ben je aan de job van leefgroep begeleider in Ten Dries begonnen?
Ik verwachte van bij de start dat ik vaak in uitdagende en boeiende situaties zou terecht komen. Elke dag in de leefgroep is anders, je moet je flexibel opstellen naargelang de situatie. Ik had de ambitie mee te werken aan het begeleidingstraject (zie verder) en met mijn kennis een steentje te kunnen bijdragen. Uit alles wat zich voordoet, leer je. Zo kan je je vaardigheden verder aanscherpen.
Ten Dries is erkend voor de opvang en begeleiding van zo’n 31 kinderen van 0 tot 20 jaar. Met hoeveel begeleiders zijn jullie? Hoe verloopt het proces opvang – begeleiding – afronding en nazorg?
Ten Dries is onderverdeeld in 4 leefgroepen. 3 leefgroepen van 6 tot 21 jaar.en 1 leefgroep van 0 tot 6 jaar. Per leefgroep zijn er ongeveer een 5-tal leefgroep begeleiders. Sommige leefgroep begeleiders werken integraal. Dit wil zeggen dat zij ook de context van de jongere begeleiden Andere begeleiders werken uitsluitend binnen de leefgroep en hebben ook jongeren voor wie ze specifieke zorgen opnemen. In dat geval werkt er een extra contextbegeleider in de context van de jongere.
Opnames in de leefgroep gebeuren vanuit een wachtlijst die door de Overheid wordt beheerd. Op basis van de thuissituatie van de jongere wordt er gekeken welke stappen er moeten worden gezet. Dan wordt er beslist of de jongere bezoek kan krijgen, of de jongere op bezoek kan gaan bij de ouders en of er een overnachting kan plaatsvinden. Op die manier wordt er “terug naar huis” toegewerkt.
Als kinderen ‘op proef’ terug naar huis gaan, wordt hun plaatsje vrijgehouden in de leefgroep voor mocht er een terugval zijn. Na een bepaalde periode vervalt het plaatsje in de leefgroep en is er nog contextbegeleiding aan huis.
Als het minder goed loopt en er weinig of geen mogelijkheid is om terug naar thuis te gaan, zoeken we een steun-/pleeggezin.
Voor jongeren die tot 18 jaar blijven of langer zoekt de begeleiding mee naar een plek waar ze ‘begeleid’ zelfstandig of alleen kunnen wonen.
Hoe lang werk je in Ten Dries als begeleider?
Ik deed eerst 3 jaar stage in leefgroep Robijn (0-6 jaar). Daarna ging ik aan de slag in leefgroep Koraal (6-21 jaar) en werk er nu op 12 september, 2 jaar.
Wat doe je precies?
Ik zorg mee voor het dagelijkse reilen en zeilen in de leefgroep. Dat gaat van huishoudelijke taken uitvoeren tot het opvoedende aspect en alles wat er tussenin zit.
Ik probeer met alle jongeren in de leefgroep een vertrouwensband op te bouwen en te onderhouden zodat de kinderen zich goed en veilig kunnen voelen. Daarnaast heb ik ook contact met de context (gezin, school, medische contacten, steun-/pleeggezinnen ...). over belangrijke zaken waarvan ze op de hoogte moeten zijn.
Over welke capaciteiten moet je beschikken om dit werk goed te doen?
Je moet empatisch zijn, je kunnen inleven in de jongeren en begrijpen wat er in hun rugzak zit is zeer belangrijk. In bepaalde situaties proberen verder te kijken en te begrijpen van waar hun verdriet, kwaadheid ... vandaan komt. Flexibiliteit is een must. Je aanpassen aan de leefgroep en hoe die zich beweegt, al is dat anders dan je op voorhand had gedacht.
Preventief werken en out of the box denken is aangewezen. Als leefgroepbegeleider heb je niet op alles een pasklaar en aangeleerd antwoord.
“Soms komen er situaties op mijn pad waarbij ik even dreig uit balans te raken, maar dan hou ik mij vast aan het feit dat ik in de leefgroep sta om de jongeren te ondersteunen en dat ik daar best wel goed in ben”
Wat is de balans tussen draagkracht en draaglast?
Op zoek gaan naar de balans tussen draagkracht en draaglast of mezelf in balans houden is niet altijd even gemakkelijk. Soms komen er situaties op mijn pad waarbij ik even dreig uit balans te raken, maar dan hou ik mij vast aan het feit dat ik in de leefgroep sta om de jongeren te ondersteunen en dat ik daar best wel goed in ben 😉 Als ik die gedachte kan vasthouden dan is de balans tussen draagkracht en draaglast redelijk evenwichtig, maar ook hier is de flexibiliteit weer heel belangrijk.
Is residentiële opvang ingrijpend? Hoe ervaar je dat?
De opname is sowieso voor elke jongere ingrijpend. Naast het feit dat ze aankomen met een rugzakje, bij de ene al meer gevuld dan bij de andere, is het moeten verlaten van de thuissituatie niet evident.
De ene jongere kan de rust terugvinden bij ons, de andere verweert zich hierin. Dat verschilt dus opnieuw van de jongere en hun situatie.
Ik ervaar zelf dat ik dan op zoek moet gaan naar hoe ik een vertrouwensband kan opbouwen. Dat gaat de ene keer vlotter dan de andere keer, de ene jongere heeft ook meer tijd nodig hiervoor dan de andere.
Kan je om met de emoties?
De emoties van de jongere en zijn omgeving kunnen zeer heftig zijn. Bijvoorbeeld verdriet, kwaadheid ... Ik probeer hierbij altijd op zoek te gaan naar wat er achter de emoties zit zodat ik gerichte hulp kan bieden. Zelf ben ik ook een persoon met mijn eigen emoties en soms overspoelt het mij wel eens. Dan heb ik wel eens een moeilijk moment. Maar ik kan dit wel terug relativeren voor mezelf.
Hoe bouw je contact en vertrouwen met de jongere op?
Het contact met een jongere wordt langzaamaan opgebouwd. Ikzelf probeer de band op te bouwen door in te spelen op de interesses van de jongere. Het is een opener voor een gesprek die zo kan leiden naar een dieper onderwerp. De ene jongere heeft ook meer tijd nodig om vertrouwen op te bouwen dan een andere en dit moet je respecteren.
Herinner je nog je eerste jongere die je begeleidde? Is er een specifieke situatie die je tijdens je loopbaan is bijgebleven?
Ik herinner mij nog mijn eerste stagedag in leefgroep Robijn (0-6 jaar) waar ik een baby zag van 4 maanden. Ik was nogal overdonderd dat zo’n klein kindje al in een leefgroep was geplaatst. Wanneer je dan de kwetsbare thuissituatie hoort waarin de baby leefde, ben je als begeleider blij dat je kan bijdragen aan het opvoeden van kinderen.
Wat wens je jeugdhulp nog toe? (schetsen van evolutie gesloten instellingen naar integrale jeugdhulp met partners en begeleiding in het gezin). Waar moet jeugdhulp blijven op inzetten?
Ik wens extra middelen toe die we kunnen inzetten bij de begeleiding van jongeren en hun context. Nu wordt er heel vaak gebotst op te weinig middelen voor werkkrachten of voorzieningen en kunnen we onvoldoende ingaan op de vraag voor opvang en dringende hulp. De wachtlijsten zijn immers onmenselijk lang.
Daarnaast wens ik de jeugdhulp ook sterke samenwerkingen toe. Zodat we met meer handen aan de slag kunnen om jongeren en hun context zo goed mogelijk te begeleiden. Jeugdhulp moet blijven inzetten op het goed begeleiden en ondersteunen van jongeren in kwetsbare situaties zodat ze een volwaardige plaats krijgen in de maatschappij.
“Jij hebt me al veel te veel buikpijn gegeven van het lachen, zoveel dat je zelf bijna in uw broek deed. De avonden met jou waren toch wel mijn favorieten.” - ex-verblijver van Brenthe